Ambitieus en realistisch klimaatbeleid

Henri Bontenbal
5 min readDec 15, 2021

--

Vandaag presenteren de vier coalitiepartijen hun regeerakkoord. De kern van het regeerakkoord is: perspectief bieden door het aanpakken van de grote vraagstukken van dit decennium. Zoals de toekomst van de landbouw, de problemen op de woningmarkt en de ondermijning van de democratische rechtsstaat. En natuurlijk de aanpak van het klimaatvraagstuk. Want dat is één van de grote uitdagingen van deze en volgende generaties.

Op 1 juni mocht ik aan de slag als Kamerlid voor het CDA, als woordvoerder klimaat & energie. Ik kwam met een missie: de kernwaarde rentmeesterschap weer op een moderne manier invullen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat het CDA, als redelijke middenpartij, dé partij kan zijn die het klimaatbeleid uit de polarisatie kan halen en de samenleving kan meenemen in de transformatie naar een duurzame en sociale economie.

In de eerste weken van mijn Kamerlidmaatschap schreef ik namens de fractie een nieuwe visie op klimaatbeleid. De afgelopen weken was ik actief betrokken bij de onderhandelingen over het klimaatbeleid. In deze longread geef ik rekenschap van de inzet van het CDA en het resultaat daarvan.

Want ik ben trots op het resultaat. Het is mijn overtuiging dat we met dit regeerakkoord een paar belangrijke wissels omzetten. Wissels die hard nodig zijn en het klimaatbeleid niet alleen ambitieus, maar ook realistischer en uitvoerbaar maken.

Want dat is waar het soms aan ontbrak de afgelopen jaren: de combinatie van ambitie én een realistische aanpak. Veel aandacht ging naar de hoogte van de klimaatdoelen. Moeten we niet nog ambitieuzer zijn? Maar zonder een overtuigende, programmatische uitvoeringsagenda blijven ambitieuze klimaatdoelen in de lucht hangen. Waar al onze aandacht echter op gericht moet zijn, is de uitvoering van klimaatbeleid. Dat is wat ik ook steeds weer heb ingebracht in de onderhandelingen. Klimaatbeleid is pas geloofwaardig als er een geloofwaardig uitvoeringsprogramma aan vast zit. Anders blijft het luchtfietserij en creëert het alleen maar teleurstelling.

In het regeerakkoord hogen we het nationale klimaatdoel op naar tenminste 55% in 2030. Het Europese Klimaatpakket Fit for 55 betekent voor Nederland een opgave van ca. 52%. We zetten hier dus een ‘plus’ bovenop. Deze ‘plus’ bovenop het Europese pakket realiseren we via groene industriepolitiek. Wij geloven dat dat kan. We gaan daarnaast niet sturen op de bovenkant van de bandbreedte, maar zorgen ervoor dat we ook bij eventuele tegenvallers onze doelen halen (overprogrammering).

Daarnaast gaan we verder vooruit kijken. In onze klimaatvisie schreven we dat klimaatbeleid verder moet kijken dan 2030. Daarom introduceren we ook tussendoelen voor 2035 en 2040. Dat geeft duidelijkheid voor de langere termijn en bedrijven en huishoudens weten waar ze aan toe zijn.

Groene industriepolitiek was één van de kernpunten van onze klimaatvisie. De kern daarvan is dat we de industrie niet over de grens jagen, maar in Nederland behouden en vergroenen. Een belangrijk nieuw instrument, dat door het CDA is voorgesteld (ook al in ons verkiezingsprogramma), zijn de maatwerkafspraken met de grote uitstoters. Samen met deze grote bedrijven kunnen we kosteneffectief grote stappen in CO2-reductie zetten. Deze afspraken moeten wel wederkerig zijn: ze vragen een forse inspanning van zowel de overheid als de industrie.

Een belangrijke wissel die wordt omgezet, is dat er een flinke hoeveelheid geld wordt uitgetrokken voor de investeringen die nodig zijn in nieuwe energie-infrastructuur. Dat doen we door middel van een klimaatfonds van 35 miljard euro voor de komende 10 jaar, bovenop de huidige subsidieregeling SDE++. Hiermee voorkomen we dat alle intensiveringen van uitgaven aan klimaatbeleid op de energierekening van de burger komen. Die energierekening willen we niet ongecontroleerd laten stijgen, maar betaalbaar houden. Klimaatbeleid moet namelijk ook sociaal beleid zijn, zo schreven we in onze klimaatvisie.

Een belangrijke wens van het CDA was om ook de thema’s energietransitie en circulaire economie dichter bij elkaar te brengen, en extra te investeren in onderzoek en innovatie in doorbraaktechnologieën. Beide hebben een plek gekregen in het akkoord.

Uiteraard blijven we investeren in duurzame energiebronnen. Zoals in windparken op zee, zon-op-dak, aardwarmte, groen gas, aquathermie. We zien daarin al veel vooruitgang. We gaan daarnaast investeren in waterstof als nieuwe energiedrager. Biomassa is onmisbaar in de klimaatneutrale energievoorziening van de toekomst, maar alleen als dat op een duurzame en hoogwaardige manier gebeurt.

De elektriciteitsconsumptie zal in Nederland fors stijgen door de verduurzaming van de industrie (door elektrificatie en waterstof uit elektrolyse), gebouwde omgeving (warmtepompen) en mobiliteit (elektrische auto’s). Duurzame energiebronnen eisen meer ruimte op dan de huidige energiebronnen. Daarnaast zijn zon en wind variabele bronnen en zal er behoefte zijn aan regelbaar, stabiel vermogen aan elektriciteitsproductie. Het is daarom een verstandige keuze om ook kernenergie onderdeel te laten zijn van de elektriciteitsmix van de toekomst. (In dit achtergrondartikel ga ik uitgebreider in op de redenen waarom we gaan investeren in kernenergie.)

Hernieuwbare energie en kernenergie zijn niet elkaar tegenstanders, maar elkaars bondgenoten in de strijd tegen fossiele brandstoffen. Daarom gaan we de voorbereidingen treffen om twee kerncentrales te bouwen. Het is belangrijk dat we ons niet laten tegenhouden door ongefundeerde mythes over kernenergie, maar ook hier ons laten leiden door wetenschappelijke inzichten en gezond verstand.

Dat geldt ook voor de opslag van CO2 onder de Noordzee: we zullen deze optie volop moeten benutten om snel de CO2-uitstoot te kunnen beperken en intussen te bouwen aan nieuwe, groene productieprocessen voor zaken als staal, kunststoffen, kunstmest, chemie, enzovoorts.

We willen ook dat er meer oog komt voor de impact op de leefomgeving van duurzame energiebronnen. Daarom komen er heldere afstandsnormen voor de bouw van windmolens op land en sturen we op multifunctioneel ruimtegebruik ten aanzien van zonne-energie. Daar zijn al veel mooie voorbeelden van.

Bij de verduurzaming van woningen kiezen we voor een realistischere aanpak. De gedachte dat alle woningen binnen een paar jaar allemaal ‘van het gas af’ moeten, heeft onnodig tot veel weerstand en onbegrip geleid. Allereerst gaan we aan de slag met een langjarig Nationaal

Isolatieprogramma, een idee dat ChristenUnie, GroenLinks en CDA in september hebben gepresenteerd en door de Tweede Kamer is overgenomen. Naast isoleren is de hybride warmtepomp voor veel woningen een goede oplossing om het aardgasverbruik flink naar beneden te krijgen. De gaslevering verduurzamen we door een bijmengverplichting voor groen gas.

Op wijkniveau zetten we, waar dat kosteneffectief kan, in op de realisatie van duurzame

warmtenetten. Maar wel op zo’n manier dat de overstap op een warmtenet voor een huishouden niet tot een hoge factuur leidt. Huurwoningen met een slecht energielabel mogen op termijn niet meer worden verhuurd.

Schone mobiliteit blijven we stimuleren. Europa gaat ons daarmee helpen, doordat de emissienormen voor auto’s worden aangescherpt. Ook rekeningrijden wordt ingevoerd, in 2030, conform het advies uit het Rapport Bestemming Parijs.

Ik denk dat we met elkaar een mooi hoofdstuk met contouren voor het klimaatbeleid hebben geschreven. Het is een verhaal van ambitie én realisme, met oog voor de uitvoering en haalbaarheid. Realisme over waar de grootste stappen gezet kunnen worden. Realisme over welke opties kansrijk zijn en ook welke opties we gewoon nodig zullen hebben. Maar uiteindelijk zijn het slechts contouren, hoofdlijnen. In het regeerprogramma zal het klimaatbeleid verder moeten worden uitgewerkt. Ook dan zullen we nog de nodige hobbels tegen komen.

Natuurlijk hebben we als CDA niet op alle punten onze zin gekregen. Dat geldt voor alle partijen. In dit land moeten we soms een compromis sluiten om weer verder te komen. Sommige verschillen blijven en dat is ook logisch. Wereldbeelden en politieke ideologieën verander je niet (zomaar).

Maar het belangrijkste is dit: deze ambitieuze én realistische klimaatparagraaf is er niet ondanks, maar mede dankzij het CDA gekomen. En dat maakt me enorm trots en dankbaar.

Sign up to discover human stories that deepen your understanding of the world.

Free

Distraction-free reading. No ads.

Organize your knowledge with lists and highlights.

Tell your story. Find your audience.

Membership

Read member-only stories

Support writers you read most

Earn money for your writing

Listen to audio narrations

Read offline with the Medium app

--

--